ข้อมูลสำหรับผู้ป่วย

รังสีรักษาและมะเร็งวิทยา

ความรู้เกี่ยวกับยาเคมีบำบัด ผลข้างเคียงของยาต่างๆ

รายการยาเคมีบำบัด

1. Cyclophosphamide (Endoxan)	2. Methotrexate	3. 5-FU (5-Fluorouracil)	4. Carboplatin
5. Cisplatin	6. Vinorelbine	7. Vincristine	8. Gemeitabine (Gemzar)
9. Oxaliplatin (Eloxatin)	10. Mitomycin	11. Vinblastine	12. Epirubicin (Farmorubicin)
13. Docetaxel (Taxotere)	14. Doxorubicin (Adraimycin)	15. Paclitaxel (Taxol, Intaxel)	16. Etoposide (VP16)
17. Irinotecan (campto)	18. Capecitabine (Xeloda)	19. Bleomycin	20. Ifosfamide (Haloxan)

Cyclophosphamide (Endoxan)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผลกระทบต่อตับ
- ฟกช้ำง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- แผลในปาก
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ท้องเสีย
- คลื่นไส้อาเจียน พบในช่วง 1-3 วันแรก		- เล็บ, ผิวหนังมีสีคล้ำ
- เบื่ออาหาร		- ผลกระทบต่อปอด, หัวใจ
- ระคายเคืองต่อกระเพาะปัสสาวะ อาจมีปัสสาวะสีแดง
- ผมร่วง

ข้อมูลเพิ่มเติม บางคนอาจร้อนวูบวาบ, มึนศีรษะ, มีอาการคัดจมูก, การรับรสผิดปกติไป

Methotrexate (เม็ทโธเทกเซท)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-9 วัน		- คลื่นไส้
- ฟกช้ำง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-9 วัน		- ตาพร่า
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-9 วัน		- ผมร่วง
- แผลในปาก		- ผิวแพ้แสงแดดง่าย
- ท้องเสีย		- ผลกระทบต่อปอด, ตับ
		- อาการแพ้ยา

5-Fluorouracil (ไฟว์-เอฟ-ยู)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- แผลในปาก พบในช่วง 5-8 วัน		- คลื่นไส้
- ท้องเสีย พบในช่วง 1-7 วัน		- ผมร่วง
- ตาพร่า, เคืองตา		- เล็บเปราะ
- ผิวหนัง, เล็บมือ เล็บเท้าคล้ำลง เส้นเลือดที่เคยให้ยา		- ผิวแพ้แสงแดดง่าย
ดำเป็นลายกิ่งไม้ตามลักษณะของเส้นเลือด		- ผื่นคัน
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- ฟกช้ำง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- อ่อนเพลีย

Carboplatin (คาร์โบพลาติน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 10-14 วัน		- รู้สึกชาหรือเสียวแปลบที่มือ
- ฟกช้ำง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่ว 10-14 วัน		หรือเท้าในกรณีที่ได้รับยาในขนาดสูง
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 10-14 วัน		อาการจะลดลงอย่างช้า ๆ ภายใน
- คลื่นไส้ อาเจียน พบในช่วง 1-2 วันแรก		2-3 เดือน
- เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย		- หูอื้อ ในกรณีที่ได้รับยาในขนาดสูง
		- ท้องเสีย
		- แผลในปาก
		- การรับรสเปลี่ยนไป
		- ผมร่วง (อาจพบได้ในกรณีได้รับยาในขนาดสูง)

Cisplatin (ซิสพลาติน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- คลื่นไส้ อาเจียน พบในช่วง 2-3 ชั่วโมง หลังได้รับยา และอาจต่อเนื่องไปอีก 2-3 วัน		- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ)พบในช่วง 10-14 วัน
- ผลกระทบต่อไต		- ฟกช้ำง่าย พบในช่วง 10-14 วัน
		- เลือดจาง พบในช่วง 10-14 วัน
		- รู้สึกชา หรือเสียวแปลบที่มือ หรือเท้า
		- การรับรสเปลี่ยนไป
		- เบื่ออาหาร
		- ท้องเสีย
		- อาการแพ้ยา อาจมีผื่นแดง คัน ตัวร้อน หนาวสั่น
		หน้าแดง มึนศีรษะ ปวดศีรษะ หายใจขัด กระวนกระวาย

Vinorelbine (ไวโนเรลบีน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผมร่วง โดยปกติไม่พบ แต่ผมอาจ
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ)		บางลง ถ้าเกิดขึ้นจะเกิดภายใน 3-4
พบในช่วง 7-14 วัน		สัปดาห์หลังเริ่มให้การรักษา แต่อาการ
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		ผมร่วงจะเกิดชั่วคราว
- มีอาการท้องผูก		- อาการแพ้ยา อาจมีผื่นแดง คัน
- คลื่นไส้		ตัวร้อน หนาวสั่น หน้าแดง มึนศีรษะ
- รู้สึกชา หรือเสียวแปลบที่มือ หรือเท้า		หายใจขัด กระวนกระวาย
- ปวดตามเส้นเลือดที่เคยฉีดยา
- รู้สึกเหนื่อย อ่อนเพลีย

Vincristine (วินคริสติน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ตะคริวที่ท้องหรือท้องผูก		- ผมร่วง
- รู้สึกชา หรือเสียวแปลบที่มือ หรือเท้า		- การรับรสเปลี่ยนไป
		- เหนื่อย อ่อนเพลีย
		- ภูมิต้านทานลดลง
		- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย
		- มีภาวะเลือดจาง

Gemcitabine (Gemzar)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ปากเป็นแผล การรับรสเปลี่ยนไป
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- หายใจขัด
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ท้องเสีย
- คลื่นไส้ อาเจียน ลดความอยากอาหาร		- ผมร่วง (พบได้น้อยมาก)
- ผลกระทบชั่วคราวต่อตับ ซึ่งแพทย์จะตรวจสภาพการทำงานของตับก่อนทุกครั้ง
- ผลกระทบต่อผิวหนัง อาจพบผื่นแดง หรือมีอาการคัน
- มีไข้ อาจมีอาการปวดศีรษะ ปวดตามข้อและกล้ามเนื้อร่วมด้วย
- อาการบวมน้ำ อาจมีอาการบวมที่ข้อเท้า
- อ่อนเพลีย

Oxaliplatin (Eloxatin) (อ๊อกซาลิพลาทิน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- รู้สึกชาหรือเสียวแปลบที่มือ หรือเท้า อาจทำให้เกิดปลายประสาทอักเสบ บางรายจะเป็นเมื่อกระทบความเย็น ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มเย็น ๆ และใส่เสื้อผ้า ให้อบอุ่น ซึ่งอาการเหล่านี้อาจพบเมื่อทำการรักษาไปแล้วหลายครั้ง แต่อาการ จะดีขึ้นหลังสิ้นสุดการรักษา		- กล่องเสียงหดเกร็ง ซึ่งทำให้กลืนและหายใจลำบาก แต่จะมีอาการเพียงชั่วคราวเท่านั้น
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- อาการแพ้ยา อาจมีผื่นแดง คัน ตัวร้อน หนาวสั่น หน้าแดง มึนศีรษะหายใจขัด กระวนกระวาย
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- แผลในปากและการรับรสเปลี่ยน
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ท้องเสีย
- อ่อนเพลีย

Mitomycin (มิโตมายซิน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- คลื่นไส้ อาเจียน
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผลกระทบต่อปอด อาจมีไอหรือหายใจขัด
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผลกระทบต่อตับซึ่งแพทย์จะตรวจสภาพการทำงานของตับก่อน
- ลดความอยากอาหาร		- ผลกระทบต่อไต
- อ่อนเพลีย		- ผมร่วง
		- ผลกระทบต่อผิวหนัง อาจพบผื่นแดง หรือมีอาการคัน
		- ผลกระทบต่อเล็บ อาจทำให้เล็บมีสีคล้ำแต่จะหายภายใน 2-3 เดือน
		- แผลในปากและการรับรสเปลี่ยนไป
		- ท้องเสีย

Vinblastine (วินบลาสทีน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผมร่วง
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- แผลในปาก
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ท้องเสีย
- คลื่นไส้ อาเจียน		- ปวดศีรษะ
- อ่อนเพลีย		- รู้สึกชาหรือเสียวแปลบที่มือ หรือเท้าอาจทำให้เกิดปลาย ประสาทอักเสบบางรายจะเป็นเมื่อกระทบความเย็นควรหลีกเลี่ยง
		เครื่องดื่มเย็น ๆ และใส่เสื้อผ้าให้อบอุ่น ซึ่งอาการเหล่านี้อาจ พบเมื่อทำการรักษา ไปแล้วหลายครั้งแต่อาการจะดีขึ้นหลัง สิ้นสุดการรักษา

Epirubicin (อีพิรูบิซิน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ผมร่วง		- ผลกระทบต่อการทำงานของหัวใจจะขึ้นอยู่กับขนาดของยาที่ใช้
- คลื่นไส้ อาเจียน		- ท้องเสีย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- เล็บมีสีคล้ำ
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- แผลในปาก
- ปัสสาวะมีสีแดงซึ่งเป็นสีของตัวยา พบอาการนี้ใน 1 วันเมื่อได้รับยา
- ผลกระทบต่อผิวหนัง อาจทำให้เกิดผื่นแดงคัน โดยเฉพาะบริเวณที่ฉีดยา ผิวหนังอาจมีสีคล้ำ
- อ่อนเพลีย

Docetaxel (Taxotere)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- รู้สึกชาหรือเสียวแปลบที่มือ หรือเท้า
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผลกระทบต่อเล็บ สีของเล็บอาจเปลี่ยนแปลง บางครั้งอาจมีเจ็บที่โคนเล็บ
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ปวดข้อ หรือกล้ามเนื้อ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- แผลในปาก
- ท้องเสีย
- ผมร่วง
- ผื่นแดง
- ฝ่ามือ ฝ่าเท้า เจ็บแดง (hand-foot syndrome)
- อาการแพ้ยา อาจมีผื่นแดง ตัวร้อนหนาวสั่น หน้าแดงมึนศีรษะ
- อาการบวมน้ำของขา และข้อเท้า

Doxorubicin (ด๊อกโซรูบิซิน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ผมร่วง		- ผลกระทบต่อการทำงานของหัวใจจะขึ้นอยู่กับขนาดของยาที่ใช้
- คลื่นไส้ อาเจียน		- ท้องเสีย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- เล็บมีสีคล้ำ
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- แผลในปาก
- ปัสสาวะมีสีแดงซึ่งเป็นสีของตัวยา พบอาการนี้ใน 1 วันเมื่อได้รับยา
- ผิวคล้ำ
- มีภาวะไวเกินต่อแสงแดด อาจเกรียมแดงได้ง่ายขึ้นควรใช้ครีมกันแดด

Paclitaxel (พาซิแทกเซล)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ความดันโลหิตลดลง อาจทำให้เกิดอาการง่วงซึม
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ)พบในช่วง 7-14 วัน		- อัตราการเต้นของหัวใจอาจช้าลง
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผลกระทบต่อตับซึ่งแพทย์จะตรวจสภาพการทำงานของตับก่อน
- แผลในปาก		- ปวดท้อง อาจเกิด 2-3 วันหลังการให้ยาและอาจมีอาการนาน 2-3 วัน
- ท้องเสีย อ่อนเพลีย
- ผมร่วง เกิดประมาณ 2-3 สัปดาห์หลังการให้ครั้งแรก
- ปวดข้อ และกล้ามเนื้อ
- ชาเสียวแปลบที่มือหรือเท้า
- อาการแพ้ยา อาจมีผื่นแดง คัน ตัวร้อนหนาวสั่น หน้าแดงมึนศีรษะ
- คลื่นไส้ อาเจียน

Etoposide (VP 16) (วี พี ซิก ทีน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ท้องเสีย
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- มีพิษต่อตับ
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- บางรายอาจแพ้ยา ทำให้ความดัน
- คลื่นไส้ อาเจียน		โลหิตต่ำ หายใจเหนื่อยแน่นหน้าอก
- แผลในปาก (ถ้าให้ขนาดสูง)
- ผมร่วง อาจพบได้ 20-90% ขึ้นอยู่กับขนาดของยา

Irinotecan (ไอ ริ โน ที แคน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้
- อาการท้องเสียเฉียบพลันเกิดภายใน 24 ชม. อาจมีอาการท้องเสียปวดเกร็งในท้อง เหงื่อออกมาก ครั่นเนื้อ ครั่นตัวน้ำตาไหล น้ำลายออกมาก การมองเห็นผิดปกติ เยื่อบุตาอักเสบ
หนาวสั่น วิงเวียนศีรษะ อาการภูมิแพ้ ความดันโลหิตต่ำหลอดเลือดตามผิวหนังขยายตัว หายใจลำบาก ซึ่งแพทย์จะให้ยาป้องกันไว้ก่อน
- อาการท้องเสียภายหลังได้รับยา มักจะเกิดขึ้นประมาณวันที่ 5 หลังได้รับยา ควรรับประทานยาแก้ท้องเสียตามแพทย์สั่งเมื่อมีอาการ ห้ามรับประทานยาแก้ท้องเสียเพื่อป้องกันโดยที่ยังไม่มี อาการท้องเสีย หลีกเลี่ยงอาหารที่จะทำให้เกิดท้องเสีย
- มีไข้
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน
- คลื่นไส้ อาเจียน

Capecitabine (Xeloda) (ซีโลด้า)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- อาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย		- อาการพิษต่อหัวใจ รวมถึงกล้ามเนื้อ
- คลื่นไส้ อาเจียน		หัวใจขาดเลือด ปวดแน่นอก การเต้น
- การอักเสบของเยื่อบุช่องปาก		ของหัวใจผิดปกติ ซึ่งพบในผู้ป่วยที่มีประวัติโรคหัวใจ
- อาการที่ฝ่ามือ-ฝ่าเท้า มีความรู้สึกสัมผัสเสื่อม มีอาการชา/ เหน็บชา ผิวหนังร้อนแดง หลังลอกตกสะเก็ด ปวดมือและเท้าะ
- อาการทางตับ ตัวและตาเหลือง

Bleomycin (บลีโอไมซิน)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- มีไข้หนาวสั่น อาจเกิดขึ้นหลังได้รับยาเพียงไม่กี่ชั่วโมงแพทย์มักสั่งยาลดไข้ไว้ก่อนที่จะได้รับยากเคมีบำบัดตัวนี้		- คลื่นไส้ อาเจียน
- อาจเกิดผื่น บางครั้งมีอาการคันร่วมด้วย ผิวหนังและเล็บอาจดำคล้ำแต่หายได้เองเมื่อ สิ้นสุดการรักษาแล้ว 2-3 เดือน		- ผมร่วง
- เบื่ออาหาร		- มีภาวะไวเกินต่อแสงแดด
- รู้สึกเหนื่อย อ่อนเพลีย		- มีผลกระทบต่อการทำงานของปอดอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อเนื้อ เยื่อปอด ถ้ามีอาการไอ หรือหายใจขัดควรแจ้งแพทย์ทราบ
- ปากเป็นแผล และการรับรสเปลี่ยนไป

Ifosfamide (Haloxan) (ไอฟอสฟาไมด์)

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้		อาการข้างเคียงที่พบน้อย
- ภูมิต้านทานลดลง (เม็ดเลือดขาวต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- ผลกระทบต่อตับแบบชั่วคราว
- มีฟกช้ำหรือเลือดออกง่าย (เกร็ดเลือดต่ำ)พบในช่วง 7-14 วัน		- ผิวหนังคล้ำ แต่หายได้เองเมื่อสิ้นสุดการรักษาแล้ว 2-3 เดือน
- เลือดจาง (เม็ดเลือดแดงต่ำ) พบในช่วง 7-14 วัน		- มึนงง ง่วง หลับใน พบได้น้อยมาก
- คลื่นไส้ อาเจียน		(อาจเกิดในผู้ป่วยที่ได้รับยาในขนาดสูง)
- ผมร่วง
- อ่อนเพลีย
- ระคายเคืองต่อกระเพาปัสสาวะ แพทย์มักให้น้ำเกลือและยาป้องกันไว้ ผู้ป่วยควรดื่มน้ำมาก ๆ ประมาณ 2-3 ลิตร/วัน และปัสสาวะทุก 3-4 ชั่วโมง ระหว่างวัน และครั้งสุดท้ายก่อนนอน บันทึกปริมาณปัสสาวะและสังเกตว่ามีเลือดปนหรือไม่
- เล็บอาจมีสีคล้ำ

chulacancer

ข้อมูลสำหรับผู้ป่วย

รังสีรักษาและมะเร็งวิทยา

ความรู้เกี่ยวกับยาเคมีบำบัด ผลข้างเคียงของยาต่างๆ

จำนวนคนเข้าใช้งาน